بررسی عوامل خاکی و فیزیوگرافی موثر بر شاخص های تنوع گیاهی در مراتع نیمه خشک (مطالعه موردی: مراتع خانقاه سرخ ارومیه)

دستیابی به برخی از ویژگی های کمی و کیفی پوشش گیاهی از جمله تنوع گیاهی برای مرتعداران جهت اعمال مدیریت صحیح، ضروری می باشد. به منظور مطالعه شاخص های تنوع گیاهی، مراتع حوزه آبخیز خانقاه سرخ با مساحتی بالغ بر 2000 هکتار در محدوده ارتفاعی 1400 تا 2400 متر از سطح دریا در استان آذربایجان غربی انتخاب شد. 3 تیپ گیاهی با نام های astragalus microcephalus - acanthophyllum microcephalum  pteropyrum aucheri - astragalus microcephalus  و  pteropyrum aucheri - prangus uloptera در منطقه پراکنش بیشتری دارند. در هرتیپ، دو منطقه معرف و در هر منطقه معرف، نمونه برداری از پوشش گیاهی و خاک در 30 پلات یک متر مربعی انجام شد. سپس تنوع گیاهی با استفاده از سه شاخص غنای گونه ای (سیمپسون، شانون- وینر و هیل 1) و یک شاخص یکنواختی (سیمپسون) در مناطق معرف محاسبه و مقایسۀ میانگین جهت آنالیز آماری مناطق معرف مورد نظر استفاده گردید. بافت، نیتروژن، کربن آلی و اسیدیته خاک نیز در مناطق معرف اندازه گیری شد. برای تشخیص عوامل موثر در شاخص های تنوع گیاهی از رگرسیون چند متغیره استفاده شد. نتایج نشان داد که تنوع گیاهی در منطقه معرف اول تیپ گیاهی astragalus microcephalus – acanthophyllum microcephalum  به نسبت سایر مناطق بیشتر می باشد. بررسی رابطه بین شاخص های تنوع گیاهی با بعضی از عوامل خاکی و فیزیوگرافی با استفاده از رگرسیون چندمتغیره نشان داد که ارتفاع از سطح دریا بر روی شاخص های تنوع گیاهی در نظر گرفته شده دارای اثر منفی بود. افزایش درصد شیب، دامنه شاخص های یاد شده را افزایش داد که علت این امر احتمالا تخریب و چرای بیش از حد تیپ های مرتعی در شیب های پایین و حذف این عوامل مخرب در شیب های بالاتر بود.